Indonesië Sluit Zich Aan Bij de BRICS in een Groeiende Uitdaging voor de Westerse Dominantie / Door: Cassie B.

Indonesië Sluit Zich Aan Bij de BRICS in een Groeiende Uitdaging voor de Westerse Dominantie

Door: Cassie B. – Januari 2025

Indonesië treedt officieel toe tot de BRICS-landen, waardoor de rol van het blok als tegenwicht tegen de Westerse dominantie wordt versterkt.

De BRICS-landen vertegenwoordigen nu bijna de helft van de wereldbevolking en ruim een derde van het wereldwijde BBP.

De groep wil de afhankelijkheid van de Amerikaanse dollar verminderen en zo de Amerikaanse economische hegemonie uitdagen.

Meer dan twee dozijn landen, waaronder Turkije en Saoedi-Arabië, hebben interesse getoond om zich bij de BRICS aan te sluiten.

De uitbreiding weerspiegelt de groeiende ontevredenheid over het door het Westen geleide mondiale bestuur en de instellingen.

In een beweging die een seismische verschuiving in de wereldwijde machtsdynamiek signaleert, heeft Indonesië, ’s werelds vierde meest bevolkte land, zich officieel aangesloten bij het BRICS-blok, een coalitie van opkomende economieën die steeds meer worden gezien als een tegenwicht tegen de westerse dominantie. De aankondiging, gedaan door Brazilië, de huidige roterende voorzitter van de groep, op maandag, onderstreept de groeiende invloed van het blok en zijn ambitie om de wereldwijde economische orde opnieuw vorm te geven.

Met het lidmaatschap van Indonesië vertegenwoordigt BRICS nu bijna de helft van de wereldbevolking en meer dan een derde van het wereldwijde BBP. Maar afgezien van de aantallen roept deze uitbreiding kritische vragen op over de toekomst van de dominantie van de Amerikaanse dollar en het vermogen van het Westen om zijn greep op het wereldwijde bestuur te behouden.

BRICS, een acroniem voor Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika, werd formeel opgericht in 2009. De groep richtte zich aanvankelijk op wederzijdse investeringen en financiële stabiliteit. In de loop der jaren is het echter uitgegroeid tot een breder platform dat zich richt op veiligheid, handel en hervorming van mondiaal bestuur.

De toetreding van Indonesië markeert de laatste uitbreiding van het blok, dat vorig jaar Iran, Egypte, Ethiopië en de Verenigde Arabische Emiraten als volwaardige leden verwelkomde. Meer dan twee dozijn andere landen, waaronder Turkije, Saoedi-Arabië en Maleisië, hebben interesse getoond om zich aan te sluiten bij of samen te werken met BRICS. Deze snelle groei weerspiegelt de aantrekkingskracht van het blok op ontwikkelingslanden die op zoek zijn naar alternatieven voor door het Westen geleide instellingen zoals het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbank.

“Indonesië deelt met de andere leden van de groep de steun voor de hervorming van mondiale bestuursinstellingen en draagt positief bij aan de verdieping van de samenwerking in het Globale Zuiden”, aldus de Braziliaanse regering in een verklaring. Het Indonesische ministerie van Buitenlandse Zaken gaf dit sentiment weer en noemde het lidmaatschap “een strategische stap om de samenwerking en coöperatie met andere ontwikkelingslanden te vergroten, gebaseerd op de principes van gelijkheid, wederzijds respect en duurzame ontwikkeling.”

Dedollarisering: een bedreiging voor de Amerikaanse economische hegemonie

Een van de meest ambitieuze doelen van de BRICS is dedollarisatie: het verminderen van de afhankelijkheid van de Amerikaanse dollar in de internationale handel. Leden als Rusland en China hebben Washington al lang bekritiseerd omdat het de dollar als politiek instrument gebruikte, met name via sancties. Om dit tegen te gaan, heeft de BRICS onderzocht of er een gemeenschappelijke munteenheid kan worden gecreëerd of dat het gebruik van lokale valuta in de handel kan worden uitgebreid.

Deze push heeft scherpe kritiek gekregen van de verkozen Amerikaanse president Donald Trump, die heeft gedreigd om 100% tarieven op te leggen  aan BRICS-landen als ze van de dollar afstappen. “Het idee dat de BRICS-landen proberen van de dollar af te stappen terwijl wij erbij staan en toekijken is VOORBIJ”, schreef Trump op zijn social mediaplatform Truth Social. “Ze kunnen een andere sukkel zoeken.”

Terwijl sommige analisten Trumps dreigementen zien als onderhandelingstactieken, is de inzet onmiskenbaar hoog. De dominantie van de dollar heeft de Amerikaanse economische macht lang ondersteund, waardoor Washington invloed kon uitoefenen op wereldwijde markten en financiën. Een succesvolle dedollarisatie poging door BRICS zou deze positie kunnen verzwakken, wat potentieel de wereldeconomie destabiliseert.

Waarom het Westen zich zorgen zou moeten maken

De uitbreiding van BRICS is meer dan alleen een uitdaging voor de dollar; het weerspiegelt een bredere ontevredenheid met de door het Westen geleide wereldorde. Veel ontwikkelingslanden voelen zich gemarginaliseerd door instellingen als de G7, die zij zien als gedomineerd door rijke, westerse landen. BRICS biedt deze landen een alternatief platform om hun belangen te laten gelden en beleid te voeren dat prioriteit geeft aan hun ontwikkelingsbehoeften.

Voor het Westen is de opkomst van BRICS een wake-up call. Het groeiende ledenaantal en de ambitieuze agenda van het blok benadrukken de noodzaak van hervormingen in mondiale bestuursinstellingen. Zonder betekenisvolle veranderingen lopen westerse landen het risico hun invloed te verliezen in een steeds multipolair wordende wereld.

Een nieuwe wereldorde in de maak?

De toetreding van Indonesië tot de BRICS is een belangrijke mijlpaal in de evolutie van het blok van een economisch concept naar een geopolitieke macht. Naarmate meer landen zich bij de groep aansluiten of interesse tonen, staat de BRICS op het punt een steeds prominentere rol te spelen in het vormgeven van het wereldwijde economische en politieke landschap. Voor het Westen is dit zowel een uitdaging als een kans: zich aanpassen aan een veranderende wereld of het risico lopen achterop te raken.

De komende jaren zullen testen of BRICS hun beloften van hervorming en samenwerking kunnen waarmaken. Maar één ding is duidelijk: de wereld is getuige van de opkomst van een nieuwe orde, en het Westen moet daar nota van nemen.

Cassie B.

Nederlandse vertaling: wakkeremensen.org