Dementie, een wazig beeld… / Marion van den Waardenberg / Door GuidoJ.
Marion van den Waardenberg
Ik voelde hoe de omgeving mij dagelijks weggezogen had van wie ik werkelijk ben. Ik stapte als vanzelf over naar de gezondheidszorg en verbaasde me vanaf het eerste begin over de regels waar ouderen zich aan moesten houden in de instellingen en dat zij dat vaak nog gewillig deden ook. Dat zouden mijn ouders nooit doen. Alles en iedereen werd in een hokje geplaatst, werd zo mak als een lammetje.
Op mijn 29 jarige startte ik een nieuw Zorgcentrum op en vanuit mijn functie als directeur schreef ik een paar jaar later mijn eigen ideeën over ‘Gezond ouder worden’ op en ontving van het ministerie van VWS in de jaren tachtig een behoorlijk bedrag om mijn plannen uit te werken.
In den beginnen ging het inderdaad over ‘Gezond ouder worden’. Door studies en onderzoeken groeide mijn bewustzijn en tijdens een bizarre situatie waarin ik belandde in een verpleeghuis werd ik mij in één klap bewust wat werkelijk mijn taak was. Mensen met dementie moesten vrij zijn, kunnen leven in een veilige liefdevolle omgeving, er moest goed naar hun geluisterd worden.
Zij moesten vrij kunnen spreken! In dit veld lag mijn taak..! Juist de ongewone wereld waar mensen met dementie mij mee naar toe namen vond ik boeiend en zeker niet raar. Van nature neemt ik alles serieus , dat op zich schept altijd al een band. Graag bied ik je dit artikel aan om begrip voor dementie een steuntje in de rug te geven.
* * *
Dementie, een wazig beeld..
Inmiddels had ik ‘Herberg Panta Rhei’ opgestart in Neerkant, waar we werkten zoals ik dat van binnen uit wilde. De ochtend begon met een meditatie met de medewerkers, later met de gasten en soms ook met hun familie. We werkten ook aan huis. Mensen konden er wonen of tijdelijk verblijven. We ondersteunden de mantelzorgers op maat. We hielden dagboeken bij en het programma ontvouwde zich in het moment zelf. Geen vaste regels, vaste programma’s , maar een levende vruchtbare werkelijkheid. waar iedereen zichzelf ontwikkelde in het moment zelf. Wakker en gezondheidsontwikkeling als intentie.
Na een aantal jaren was hij zo ver ontwikkeld dat hij zijn leven zelf weer op de rit had. Het komt zelden voor dat familieleden de moed hebben de ouder die dementeert zoveel ruimte te geven, risico’s te lopen en tegelijkertijd veiligheid te bieden dat dit proces kan plaats vinden. Karel had geluk, hij had twee kunstenaarszonen die creatief in het leven staan en zielsveel van Karel hielden.
Dan, stap voor stap gebeurde het: Karel’s vrouw kwam te overlijden. Twee jaar belandt hij zelf in het ziekenhuis. Hij is de weg helemaal kwijt. Karel komt in de Herberg wonen; vijf dagen per week, in het weekend zorgt familie voor hem. Na 3 maanden gaat hij weer naar huis in plaats van opname in een Zorginstelling. Vijf dagen per week 6 uur begeleiding thuis…
- Jezelf terug vinden en een plaats geven in deze wereld. Terwijl dementerende mensen al vaak in een andere dimensie leven, dus zich meer bewust zijn dan sommige anderen.
- Er is een veilig kader van mensen nodig waar dit proces zich mag ontvouwen. De mensen om hen heen hebben bewustzijn nodig om te ‘begrijpen’ wat er zich afspeelt. Zij moeten in staat zijn ‘outside the box’ te leven en denken. En contact ervaren met het wezenlijke, prachtige wat er in ieder mens IS.
- En er is tijd nodig. Jaren zijn nodig om dit in alle rust te herstellen. Wat zou het heerlijk zijn wanneer dit weer gewoon gebeurt. Karel is gewoon thuis gestorven, was een gezonde oude man!
- Gaande weg ontdekken familieleden en vrienden de zingeving en de betekenis van deze tocht. Gaandeweg ontdekken ze dat ze veel leren van de mens die dementeert.
Ik raakte mijn ‘regelzucht’ kwijt
En…vond mijn zelf terug
Boosheid, onzekerheid en angst
Gewoon lachen met elkaar
Dat werkt het langst
Die ik vroeger verafschuwde
Ik doe het gewoon
Voor u en voor mezelf
Me deze weg opduwde
Maar wel de moeite waard.
de weg die voor ons ligt
Marion – zomer ´93
* * *
